Ελλειμα Δαδικτυακης Υποδομης ο ΟΤΕ

Του Παναγη Βουρλουμη* Την περασμένη Τρίτη παρακολούθησα ένα σεμινάριο που οργάνωσε η Google με το ΙΟΒΕ για το Διαδίκτυο στην Ελλάδα. Οι ομιλητές τόνισαν τη μεγάλη και αυξανόμενη σημασία του Διαδικτύου και των διαφόρων εφαρμογών του στην οικονομία αλλά και εν γένει στη ζωή και οργάνωση των σύγχρονων κοινωνιών. Επίσης μίλησαν για την υστέρηση της χώρας μας που έρχεται 96η ανάμεσα σε 142 κράτη, είναι τελευταία στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τριακοστή ανάμεσα σε 34 στον ΟΟΣΑ. Αναφέρθηκαν διάφορες αιτίες που μας έχουν κρατήσει πίσω, αλλά όχι η κυριότερη που είναι ο ρόλος που έπαιξε η ρυθμιστική αρχή (ΕΕΤΤ) και το κράτος. Η δημιουργία διαδικτυακής υποδομής απαιτεί πολύ υψηλές επενδύσεις που δεν αποφέρουν οικονομικά οφέλη στον ιδιοκτήτη τους παρά ύστερα από αρκετά χρόνια και αφού έχει δημιουργηθεί κρίσιμη μάζα χρηστών. Ο ΟΤΕ τη δεκαετία του 2000, διαβλέποντας το μέλλον, είχε κάθε πρόθεση αλλά και συμφέρον να αναπτύξει τις υποδομές αυτές και διέθετε τα οικονομικά και τεχνικά μέσα να το κάνει. Ηταν και ο μόνος που μπορούσε. Λόγω της νομικής υποχρέωσής του να παρέχει καθολική υπηρεσία, θα κάλυπτε όλη την επικράτεια με δίκτυα οπτικής ίνας τα οποία θα χρησιμοποιούσε ο ίδιος αλλά και θα μίσθωνε, λόγω ρυθμιστικής υποχρέωσης, στους ανταγωνιστές του. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε και υπεύθυνη είναι η ΕΕΤΤ, η οποία ανάγκασε τον ΟΤΕ να διαθέτει τα δίκτυά του στον ανταγωνισμό σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές που δεν κάλυπταν την απόσβεση της επένδυσης. Επιπλέον ανάγκαζε τον ΟΤΕ να τιμολογεί ακριβά τους δικούς του λιανικούς πελάτες, έτσι ώστε οι ανταγωνιστές του να είναι σημαντικά φθηνότεροι. Η έλλειψη κινήτρου για τον ΟΤΕ καθυστέρησε τις επενδύσεις, ενώ οι ανταγωνιστές, παρόλο που επικεντρώθηκαν μόνο εκεί που υπήρχε υψηλό εισόδημα και πυκνότητα πληθυσμού, απέτυχαν οικονομικά και συνεχίζουν να αιμορραγούν. Πλήρης αστοχία της στρατηγικής που με πείσμα προσπαθεί να επιβάλλει η ΕΕΤΤ. Ο ρόλος του κράτους επίσης υπήρξε ανασχετικός. Στο μυαλό των περισσότερων αρμοδίων και υπουργών επικρατούσε σύγχυση. Ηθελαν να συνδέσουν το όνομά τους με τα επικοινωνιακά οφέλη της ευρυζωνικότητας, αλλά θα προτιμούσαν τα δίκτυα να ανήκουν στο Δημόσιο και πάντως όχι στον ΟΤΕ, κάτι που ακόμη δεν μπορώ να εξηγήσω. Προωθούσαν μαζί με την ΕΕΤΤ τον διαχωρισμό του ΟΤΕ σε δύο εταιρείες. Μία για τα δίκτυα υπό κρατικό έλεγχο και μία για τα υπόλοιπα. Το πείραμα αυτό έχει γίνει μόνο σε μία χώρα της Ευρώπης και έχει αποτύχει. Με το ενδεχόμενο να κοπεί η επιχείρηση στα δύο, ποια διοίκηση μπορεί να σχεδιάσει μακροχρόνια και να επενδύει; Και πάλι ο ΟΤΕ, παρ’ όλη την απουσία ρυθμιστικής σταθερότητας και προβλέψιμου περιβάλλοντος πήρε το ρίσκο και έβαλε δίκτυα και μάλιστα σε ακριτικές περιοχές και δορυφορικά σε νησιά. Θα μπορούσε να είχε κάνει πολύ περισσότερα, αλλά όταν κάποτε πρότεινε σε αρμόδιο υπουργό να αναλάβει την κάλυψη της Ελλάδος με ευρυζωνικότητα, υπό τον όρο να του ενέκρινε ο Ρυθμιστής τιμολόγηση που θα εξασφάλιζε μια λογική απόδοση των επενδύσεων, η απάντηση ήταν, κάντε τα πρώτα και μετά βλέπουμε. Βέβαια είναι γνωστό ότι ο Ρυθμιστής γράφει συνήθως την πολιτική ηγεσία στα παλιά του τα παπούτσια. Ετσι χάθηκαν μεγάλες ευκαιρίες, καθυστέρησε η ανάπτυξη του Ιnternet και έγινε άναρχα, αλλού με κενά και αλλού με επικαλύψεις. Ερχομαι τώρα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η τοποθέτηση οπτικής ίνας χρειάζεται σκαψίματα και άδειες. Ορισμένοι άρχοντες, στην περίπτωση του ΟΤΕ, θεώρησαν ότι θα του έκαναν χάρη να τον αφήσουν να περάσει και ζητούσαν ανταλλάγματα, έτσι οι δήμοι τους έμεναν χωρίς Διαδίκτυο. Τα εύκολα χρήματα πάλι, μέχρι το 2009, οδήγησαν πολλούς δημάρχους, κυρίως σε επαρχιακές πόλεις, να φτιάξουν με εργολάβους τοπικά δίκτυα οπτικών ινών. Δεν είχαν ούτε τη γνώση ούτε τη δυνατότητα να τα λειτουργήσουν. Ετσι τα περισσότερα έμειναν θαμμένα στο χώμα και ανενεργά και μάλλον συνεχίζουν έτσι. Τεράστια σπατάλη. Τελειώνοντας, λίγα για τις ηλεκτρονικές προμήθειες. Εδώ και δέκα περίπου χρόνια ο ΟΤΕ μαζί με την Εθνική Τράπεζα και την Alpha έχουν ιδρύσει την CosmoOne, που ο ΟΤΕ χρησιμοποιεί για να κάνει ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, εξασφαλίζοντας διαφάνεια και καλύτερες τιμές στις προμήθειές του. Πολλές φορές προσπάθησε ο ΟΤΕ να πείσει υπουργεία και κρατικές υπηρεσίες να χρησιμοποιήσουν την CosmoOne που είναι καλά οργανωμένη και έχει τεχνογνωσία. Είτε αγνοήθηκε είτε οι αρμόδιοι αποφάσισαν να φτιάξουν τη δική τους εταιρεία. Απ’ ό,τι γνωρίζω καμία δεν έχει λειτουργήσει. Ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του. * Ο κ. Βουρλούμης είναι πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΤΕ.